Khai thông tốt luồng xanh cho đường thủy vận chuyển nông sản
“Luồng xanh” dành cho giao thông đường bộ đã được vận hành từ 1 tháng nay đang góp phần giúp cho việc vận chuyển hàng hóa, nông sản từ khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và các tỉnh Đông Nam Bộ về Thành phố Hồ Chí Minh - trung tâm kinh tế phía Nam thuận lợi trong thời gian thực hiện Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ, giãn cách xã hội ứng phó dịch bệnh COVID-19.
Tuy nhiên, với đặc thù địa lý là khu vực có nhiều sông ngòi kết nối nhau, nhiều tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long cần khai thông tốt “luồng xanh” cho đường thủy để lưu thông có hiệu quả nông sản, đặc biệt là lúa gạo Hè Thu đang vào mùa thu hoạch rộ.
Nhiều cảng bến thủy dừng hoạt động vì thiếu “luồng xanh”
Hiện nay, việc thu hoạch và tiêu thụ nông sản ở các địa phương phía Nam, đặc biệt là vùng Đồng bằng sông Cửu Long vẫn gặp nhiều trở ngại, bởi luồng xanh cho đường bộ khơi thông, nhưng đường thủy vẫn còn bị ách tắc do chưa được cấp phép luồng xanh, lưu thông hàng hóa.
Theo các Cảng vụ đường thủy khu vực phía Nam, vận tải khó khăn dẫn đến nhiều cảng, bến thủy phải tạm dừng hoạt động. Trong tuần đầu tháng 8/2021, trong số hơn 2.900 cảng, bến thủy do cảng vụ Trung ương quản lý có tới hơn 2.650 cảng bến dừng hoạt động; trung bình mỗi ngày chỉ có hơn 200 lượt phương tiện vào, rời cảng bến.
Thêm vào đó, với đặc điểm văn hóa sản xuất của người dân Đồng bằng sông Cửu Long, người dân ở một nơi, ruộng một nẻo, nên việc đi lại chăm sóc, sản xuất và thu hoạch vốn chưa được thuận lợi. Đa số các vùng nguyên liệu lại gần với sông ngòi, kênh rạch, tạo nên tập quán thu mua, vận chuyển bằng ghe tàu, đi qua đường thủy vẫn chiếm tỉ lệ lớn.
Nhanh chóng mở luồng xanh cho đường thủy
Để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp thu mua lúa gạo Hè Thu 2021 kịp thời tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, Bộ Giao thông vận tải đã có văn bản kiến nghị gửi các Bộ Y tế, Công Thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Thông tin và Truyền thông, Công an, Quốc phòng và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đề nghị tạo điều kiện thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa bằng đường thủy nội địa trong điều kiện phòng chống dịch COVID-19.
Cùng với đó, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên đã ký công văn số 4922/BCT-XNK gửi Thủ tướng Chính phủ về việc tiêu thụ kịp thời lúa gạo hàng hóa cho nông dân, cần khẩn trương mở luồng xanh cho vận tải đường thủy nội địa. Công văn nêu rõ, với đặc thù địa hình kênh rạch chằng chịt, đa phần các nhà máy sản xuất, chế biến lúa gạo cập bờ sông, bờ kênh ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long, và hàng hóa này được vận chuyển 95% bằng đường thủy. Do đó, việc khơi thông dòng chảy cho phương tiện vận chuyển bằng đường thủy sẽ góp phần đáng kể, giúp các thương nhân xuất khẩu gạo duy trì được chuỗi liên kết thu mua, tiêu thụ lúa gạo Hè Thu từ đồng ruộng ra đến cảng xuất khẩu.
Theo đó, Bộ Công thương đưa ra phương án thực hiện mở luồng xanh cho đường thủy đó là các xã, phường tổ chức xét nghiệm cho đội ngũ thuyền viên, bốc xếp đăng kí thông tin, lịch trình di chuyển của thuyền viên, bốc xếp gửi đến các cơ quan quản lý nhà nước tại xã. Đặc biệt xem xét ưu tiên luồng xanh, xét nghiệm nhanh tại chốt kiểm dịch trên sông cho các phương tiện vận chuyển lúa tươi tại đồng ruộng về hệ thống nhà máy sấy vệ tinh trong khu vực gần nhất (cùng xã, huyện) để đảm bảo chất lượng lúa tồn trữ đạt yêu cầu. Riêng khâu vận chuyển lúa gạo giữa các nhà máy không đặt trong cùng một tỉnh, hay từ nhà máy ra cảng xuất khẩu, khu vực tiêu thụ nội địa thì các chốt kiểm dịch trên các sông lớn tại nơi giáp ranh cần bố trí cơ sở xét nghiệm đi kèm, để đáp ứng nhu cầu xét nghiệm cho tài công vận chuyển liên tỉnh thời gian dài.
Tuy nhiên, để giao thông đường thủy nội địa được thông suốt, các địa phương cần hướng dẫn người dân tập trung hàng hóa về một cảng đầu mối, tạo điều kiện thuận lợi cho gom hàng, lấy hàng trên tuyến chính. Theo ông Lê Minh Đạo, Phó Cục trưởng Cục Đường thủy nội địa, hiện tại, Cục Đường thủy nội địa đã chỉ đạo các cảng vụ phối hợp với các Sở Giao thông vận tải chỉ đạo Cảng vụ đường thủy địa phương thực hiện thông thoáng thủ tục cho phương tiện vận chuyển hàng hóa, nông sản; phối hợp yêu cầu các doanh nghiệp xét nghiệm cho các thuyền viên tham gia vận tải,…
